Naast ontslagbesluit bestuurder geen opzegging vereist?
Er heerst verwarring over de vraag of er naast een ontslagbesluit voor een statutair bestuurder ook een opzegging van de arbeidsrelatie vereist is. Dat komt door onduidelijke recente uitspraken van rechtbanken en gerechtshoven. Die recente jurisprudentie is echter niet in lijn met de zogenaamde ’15 april- arresten’ van de Hoge Raad.
Dubbele rechtsbetrekking
De statutair bestuurder heeft zowel een vennootschappelijke als een arbeidsrechtelijke relatie met de rechtspersoon. Dit wordt wel de dubbele rechtsbetrekking genoemd. De eerstgenoemde relatie wordt beheerst door ondernemingsrechtelijke regels (bijvoorbeeld formele benoeming tot bestuurder, verantwoording afleggen aan de aandeelhouders, bestuurdersaansprakelijkheid). De laatstgenoemde relatie door arbeidsrechtelijke regels (zoals opzegverboden, opzegtermijnen, ontslagbescherming).
De algemene vergadering van aandeelhouders (ook wel: AvA) of de raad van commissarissen (RvC) is bevoegd tot benoeming van een bestuurder. Datzelfde orgaan kan ook het ontslag van een bestuurder bewerkstelligen door een ontslagbesluit.
Automatisch ontslaggevolg arbeidsovereenkomst
De Hoge Raad heeft in 2005 geoordeeld dat als een AvA of RvC een ontslagbesluit heeft genomen, niet alleen de rechtspersonenrechtelijke aanstelling van de bestuurder door dat besluit wordt beëindigd, maar ook de arbeidsovereenkomst. Daar zijn twee uitzonderingen op geformuleerd door de Hoge Raad: (i) de situatie waarin een opzegverbod geldt (bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid), en (ii) de situatie waarin andere afspraken tussen partijen zijn gemaakt.
Ook ontslaggevolg opdrachtovereenkomst?
Voor de bestuurder die op grond van een opdrachtovereenkomst (waaronder managementovereenkomsten en interimovereenkomsten) werkt geldt de rechtspraak van de Hoge Raad strikt genomen niet. Diverse gerechtshoven hebben daarom geoordeeld dat voor opdrachtovereenkomsten – anders dan voor arbeidsovereenkomsten – wel een opzegging vereist is naast een ontslagbesluit, wil ook de arbeidsrechtelijke relatie met een bestuurder eindigen. De Hoge Raad heeft over die situatie (nog) geen oordeel gegeven. Afgezien van de juridische vorm van de werkrelatie bestaat er geen verschil tussen de bestuurder die als werknemer in dienst is bij een rechtspersoon en een bestuurder die als opdrachtnemer met de rechtspersoon heeft gecontracteerd.
Ik meen dat er geen rechtvaardigingsgrond is voor een verschil in rechtsgevolg tussen een ontslagbesluit voor een werknemerbestuurder en een ontslagbesluit voor een opdrachtnemerbestuurder. Het had meer voor de hand gelegen als genoemde uitspraken van de gerechtshoven anders – in lijn met de 15 april arresten van de Hoge Raad – waren uitgevallen.
Als u vragen heeft over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Alf Bungener (bungener@pactadvocaten.nl, tel. 06 – 10 410 559) of Martijn Burgers (burgers@pactadvocaten.nl, tel. 06 – 11 388 527).
